5.8.03
Blix-namnet
I juli 1855 vert seminarist Elias Blix Pedersen dimittert frå Tromsø Skolelærerseminarium. I august vert lærar Elias Blix tilsett som årsvikar ved Borgarskolen i Tromsø. Seinare er det dette namnet han nyttar. Kva tyder namneskiftet?
Sjølv om Blix-namnet er eit opphavleg slektsnamn, var det ikkje slektsnamnet til Elias. Han fekk det som førenamn nummer to, kalla opp etter fosterbror til mor si. Det var ikkje uvanleg å nytte slektsnamn som førenamn i Nord-Noreg.
Men no stryk han Pedersen, og Blix-namnet får att plassen sin som etternamn.
Det ligg nær å tenkje at dette er ei markering av sosial posisjon. Men namn med endinga -sen er ikkje utan vidare mindre “fine” på 1800-talet. Tvert om ser vi ein tendens til å nytte slike namn i staden for dei tradisjonelle gardsnamna. Elias Blix Pedersen er sjølv eit døme på det: Far hans nytta gardsnamnet Våg som etternamn. Elias gjorde det ikkje. Eit litterært døme, med innsikt i sosiale mekanismar kring namneval på kjøpet, gjev Garborg i Bondestudantar (høyr Jon Eikemo lese i NRK P 2 fredag 22.30!): Daniel Olsen (Sør-)Braut stryk gardsnamnet i møtet med byskolen i Stavanger. Det er lite moro å bere kallenamnet "Surbrød" ... Men Blix?
Send ein kommentar.
Sjølv om Blix-namnet er eit opphavleg slektsnamn, var det ikkje slektsnamnet til Elias. Han fekk det som førenamn nummer to, kalla opp etter fosterbror til mor si. Det var ikkje uvanleg å nytte slektsnamn som førenamn i Nord-Noreg.
Men no stryk han Pedersen, og Blix-namnet får att plassen sin som etternamn.
Det ligg nær å tenkje at dette er ei markering av sosial posisjon. Men namn med endinga -sen er ikkje utan vidare mindre “fine” på 1800-talet. Tvert om ser vi ein tendens til å nytte slike namn i staden for dei tradisjonelle gardsnamna. Elias Blix Pedersen er sjølv eit døme på det: Far hans nytta gardsnamnet Våg som etternamn. Elias gjorde det ikkje. Eit litterært døme, med innsikt i sosiale mekanismar kring namneval på kjøpet, gjev Garborg i Bondestudantar (høyr Jon Eikemo lese i NRK P 2 fredag 22.30!): Daniel Olsen (Sør-)Braut stryk gardsnamnet i møtet med byskolen i Stavanger. Det er lite moro å bere kallenamnet "Surbrød" ... Men Blix?
Send ein kommentar.
Kommentarar:
