10.9.03
Den perfekte biografi
Forfriskande å finne eit meir prinsipielt tilskot til biografidiskusjonen att. Ambisjonsnivået til Lars Frode Larsen i Aftenposten i dag (diverre ikkje i nett-utgåva, men abonnentar kan lese den arkiverte tekst-versjonen, innlogging her) er høgt. Overskrift: "Oppskrift på den perfekte biografi." Endeleg, dette har eg venta på.
Så veit eg kvar lista ligg. Godt ingressen alt har lært meg at den perfekte biografien er eit "utopisk prosjekt."
Eg noterer at Larsen ikkje er redd for "forenkling og dramatisering" og "kitsch-grep" (samtalepartnaren er her Arnhild Skre, same avis 27. august) - berre forteljaren respekterer innsatsen til dei tre arbeidskollegaene sine: Samlaren, kritikaren og psykologen - som regel fire personar samla i eit fir-einig menneske.
Derimot dreg han ei tydeleg grense mellom biografien og "den biografiske roman". Kriterium: "Biografen har, liksom historikeren, avgitt et taust løfte overfor leseren om at han vil forplikte seg på å operere innenfor det historisk dokumenterbare." Den biografiske romanen "kutter med fullt overlegg forbindelsen til det dokumenterbare ... Denne urene bastardgenre bør henvises til det skjønnlitterære register og leses som et ordinært fiksjonsverk."
Dette er problematisk og luktar positivisme. Eg skjønar kva han meiner, men grensa er slett ikkje så lett å dra. Ein biograf, og ein historikar, er nøydd til å skrive fram ein samanheng mellom kjeldene som ikkje utan vidare er "dokumenterbar". Mange av fortidas psykologiske biografikonstruksjonar liknar vel for vår tid meir på "romanen"? Er ikkje eitkvart forsøk i denne sjangeren ein "bastard"? Her gjeld Knut Kjeldstadli sitt historikar-motto "Lenge leve kjøteren!"
Nei, no må eg gå og samle.
Send ein kommentar.
Så enkel er altså oppskriften! Det forlag som ønsker å skaffe seg en bestselgende biografi, må bare finne frem til den flittige samler med det skarpe kritiske intellekt, et menneske som samtidig også er en dyktig psykolog og har en velutviklet skriftlig fremstillingsevne.
Så veit eg kvar lista ligg. Godt ingressen alt har lært meg at den perfekte biografien er eit "utopisk prosjekt."
Eg noterer at Larsen ikkje er redd for "forenkling og dramatisering" og "kitsch-grep" (samtalepartnaren er her Arnhild Skre, same avis 27. august) - berre forteljaren respekterer innsatsen til dei tre arbeidskollegaene sine: Samlaren, kritikaren og psykologen - som regel fire personar samla i eit fir-einig menneske.
Derimot dreg han ei tydeleg grense mellom biografien og "den biografiske roman". Kriterium: "Biografen har, liksom historikeren, avgitt et taust løfte overfor leseren om at han vil forplikte seg på å operere innenfor det historisk dokumenterbare." Den biografiske romanen "kutter med fullt overlegg forbindelsen til det dokumenterbare ... Denne urene bastardgenre bør henvises til det skjønnlitterære register og leses som et ordinært fiksjonsverk."
Dette er problematisk og luktar positivisme. Eg skjønar kva han meiner, men grensa er slett ikkje så lett å dra. Ein biograf, og ein historikar, er nøydd til å skrive fram ein samanheng mellom kjeldene som ikkje utan vidare er "dokumenterbar". Mange av fortidas psykologiske biografikonstruksjonar liknar vel for vår tid meir på "romanen"? Er ikkje eitkvart forsøk i denne sjangeren ein "bastard"? Her gjeld Knut Kjeldstadli sitt historikar-motto "Lenge leve kjøteren!"
Nei, no må eg gå og samle.
Send ein kommentar.
Kommentarar:
