BlixBlog

Om nokre få dagar kan du sjå denne utstillinga i sjølvaste Nasjonalbiblioteket i Oslo!

Elias Blix – Ordets sølvsmedkunstnar

torsdag 1 sep 2011

Elias Blix

Utstillingsåpning 1. september

1.–24. september

Miniutstilling i forhallen, 2. etasje.
Elias Blix (f. 1836) er mannen som tenkte de store tankene og gjorde det umulige. Fra oppvekst på et småbruk i Gildeskål endte han som et nasjonalt ikon og står i fremste rekke blant nasjonsbyggerne i brytningstiden på 1800-tallet. Hans salmesamlinger, utgitt fra 1869 til 1891, var banebrytende. Ingen andre har flere tekster i dagens norske salmebok enn han, og av forfattere som jubileres er det knapt noen som fortsatt er like mye i bruk som Elias Blix.
Nest etter Ivar Aasen står Blix blant de aller fremste for fremveksten av det nynorske språket, og ingen andre har som han bidratt til nynorskens suksess som kirkespråk. Elias Blix var også professor ved universitetet i Oslo, bibeloversetter, leder for Det norske Videnskaps-akademi og kirkestatsråd i Johan Sverdrups regjering ved innføringen av parlamentarismen i 1884.

Ordets sølvsmedkunstnar

Produksjonen “Små øyeblix. Salmar frå eit samliv” har alt fått mykje skryt her på bloggen. I dag har eg den store glede å presentere neste Blix-prosjekt ut. Primus motor er Gildeskåls eigen Håvard Lund, det levande provet på at det utrulege kan gjerast med bassklarinett og entusiasme.

Ingvild Holthe Bygdnes spiller Blix' datter og hun lar oss bli bedre kjent med mennesket Elias Blix. Blix er ferdig innsolgte forestillinger som spilles for skoleungdom i Nordland.

 

PREMIERE GILDESKÅL KIRKE 4.NOVEMBER: Blix

Elias Blix var teolog, filolog, politiker, nynorskforkjemper og salmedikter fra Gildeskål. Historien om hans liv, fargelegges ved hjelp av hans egne salmer, internasjonale toppmusikere og datterens fortellinger.

Nordland Teater: PREMIERE GILDESKÅL KIRKE 4.NOVEMBER: Blix

"Folkefest i Gildeskål side 12-13-14 og 15". Meløyavisa i dag.

Men berre på papir. På nett er Joddski det einaste innslaget.

Avisa Nordland har lagt ut ein god del bilde frå Blix-jubileumshelga:

• Frå folkefesten laurdag
• Frå friluftsgudstenesta søndag
• Frå framsyninga "Små øyeblix"

Det er lettare å skildre mitt personlege geografiske høgdepunkt under Blix-jubileet: Mandag, dagen etter at den store feiringa var over, var eg på toppen av Sandhornet (993 m.o.h.) for første gong. Den turen har eg drøymt om i årevis. Om det verkeleg finst eit konkret og fysisk føredøme for fjell-verset frå ”Barndomsminne” – ”Der eit Fjell stig mot Sky med si Kruna av Snjo” – så er det Sandhornet. Eivind Ørum, soknepresten i Gildeskål, og Kristian Kyllingstad, prestekollega av han i Rønvik i Bodø, var så hyggelege å stille opp som turfølgje frå ferjekaia på Horsdal. Vêret var framleis strålande, og med Eivind som kjentmann blei turen ein fest. Utsikten frå toppen er enda meir spektakulær enn eg hadde sett for meg. Ikkje berre er det direkte utsyn til Blix-heimen på Våg og kyrkjestaden på fastlandet, pluss alle øyene i lag på lag utover mot havet i Gildeskål kommune: Femris, Fugløya, Fleina og Arnøyene, og dei mange små Fleinvær-øyene på havkanten som eg aldri før har sett. Dessutan var heile Lofotveggen synleg mot nord og vest, Værøy og Røst inkludert (ikkje i veggen, men i utsikten). Mot aust såg vi Suliskongen med brehatten sin. Heilt på slutten av nedstigninga til havnivå hadde eg eit mindre havari, noko som resulterte i eit par skrubbsår og ein ubetydeleg skulderskade. Slik er det å ha med gamle menn på tur. Sjølve turen viste seg å vere avvekslande og overkommeleg, sjølv om det er eit par bratte parti heilt i starten ved fjorden og heilt på slutten mot toppen.

Kva kan eg skrive om det kunstnarlege høgdepunktet under Blix-jubileet, teaterframsyninga ”Små øyeblix” i Gildeskål hovudkyrkje (nykyrkja)? At publikum forlét kyrkja enten med eit lys i auga, eller med tårer i auga? At eg høyrer til siste gruppe? Eg har sett produksjonen tre gonger, og eg eig ikkje avstand til stoffet, det råkar meg i mellomgolvet kvar gong. At alle kyrkjer i Noregs land bør sikre seg denne framsyninga snarast? At dette er noko heilt anna enn slike historisk-biografiske spel som florerer ved denslags jubileumshøve? At du aldri har visst at Blix-salmane var så nær det livet du lever, og det på måtar du ikkje skulle tru? At Ragnar Hovland opptrer i ei uvand rolle som oppbyggingsforfattar? At Ragnar Hovland opptrer i ei uvand rolle (OK, litt mindre uvand) som feelgood-forfattar? At eg er utruleg imponert over det fine samspelet mellom Hovlands tekst, Halldis Hoaas’ dramaturgi og Yngve Sundvors regi? At du skal merke deg den unge gitaristen Trym Bjønnes? At det går heilt fint å kle Blix-tekstar i tonespråk i grenselandet mellom blues og folketonar? At skodespelarane Eva Dons og Lasse Kolsrud gestaltar eit djupt attkjenneleg parforhold på lett attkjennelege måtar? At dei vokale prestasjonane (dei musikalske, altså) held overraskande høg kvalitet? At du aldri kjem til å gjette sluttscenen? Stryk det som ikkje passar. Stryk ingenting.

Så er det andre store hovudarrangementet i samband med Blix-jubileet til ende i Gildeskål. ”Folkefest for Blix” har vore ein kontinuerleg suksess heile helga, etter det eg kan forstå. Berre strålande blide fjes har eg sett, og eit eineståande fint vêr har dei òg hatt, i alle fall laurdag og søndag, langt meir enn det nokon hadde våga å be om, ”nåde over nåde”, som biskop Tor B. Jørgensen sa på eit tidspunkt.

Sjølv kom eg først til kommunesenteret Inndyr laurdag kveld, så programmet fredag og laurdag har eg berre høyrt rykte om. Det har vore noko for alle. På Sandhornøya hadde dei ungdomsfest på fredag, mellom anna med ein høgst original kombo: Rap-artisten Joddski og operasongaren Kristian Krokslett. Laurdag var det òg Vågsosen på Sandhornøya som var hovudarena. Programmet inkluderte alt frå den klassiske konserten ”iPod’en til Blix” til dansefest ut i dei små timar. To busslaster med folk på ”Blixtur” fekk oppleve historia fortalt gjennom omvising på vegen og opptrinn på Blix-heimstaden på Våg, og enda stod det visst mange att som gjerne skulle ha vore med. I alt skal dei ha selt ein stad mellom 1800 og 2000 billettar til ulike arrangement denne laurdagen.

Søndag var kyrkjedag på kyrkjestaden som ligg på fastlandet. Først morgonbøn i den gamle middelalderkyrkja, seinare friluftsgudsteneste på berga ned mot sjøen. Hålogalandbisp Tor B. Jørgensen og ein anglikansk kollega, Dover-bispen Trevor Willmott, deltok saman med dei lokale kreftene. Biskop Willmott er òg knytt til katedralen i Canterbury. Det finst eit spesielt band mellom gamlekyrkja i Gildeskål og denne katedralen, Gildeskål-kyrkja er nemleg vigd til st. Thomas (Beckett). Ikkje like stor deltaking som ved det vidgjetne 100-årsjubileet for Blix i 1936, men sanneleg kom båtane sigande inn denne gongen òg, mellom dei legendariske ”M/K Faksen”, ein fembøring og fleire mindre nordlandsbåtar. Biskop Tor kunngjorde ein profetisk visjon han hadde hatt: Gildeskål gamle kyrkje blei innvigd til St. Thomas i året 1186 og har såleis 825-årsjubileum i år. Dagens preiketekst tok til med orda ”Ta dykk i vare for dei falske profetane”, noko som ikkje såg ut til å uroe biskopen.

Yrande folkeliv utover dagen, servering av rømmegraut frå vedfyrt feltkjøkken og Blix-utstilling på museet. Om eit par veker opnar den same utstillinga i Nasjonalbiblioteket i Oslo.

Og så var det teater. ”Små øyeblix” fortener ein eigen bloggpost.

 

Blixfesten er i gang på Sandhornøy. Foto: Hans Trygve Holm

Folkefesten startet i Gildeskål

I år er det 175 år siden Elias Blix ble født, og dette feires på Våg Havn i Sandhornøy og Gildeskål kirkested i helga.

Folkefesten startet i Gildeskål | an.no

Ingen kommentar …

Flørt, sex og svik med Elias Blix

SCENER I ET SAMLIV: Eva Dons og Lasse Kolsrud lar Elias Blix sine tekster spille med i de viktigste stundene i livet i teaterforestillingen «Små øyeBlix».

Hun og han og hverdagslivets små og store øyeblikk er rammen når skuespillerne Eva Dons og Lasse Kolsrud lar Elias Blix sine tekster spille med i avgjørende stunder i livet.

Flørt, sex og svik med Elias Blix - Nordland - NRK Nyheter

Søndag, i Gildeskål. Bildet trur eg må vere frå Uranienborg, Blix si heimekyrkje i Oslo.

Premiere på Små øyeblix

Hun og han og hverdagslivets små og store øyeblikk. Det er rammen når Eva Dons og Lasse Kolsrud lar Elias Blix sine tekster spille med i de viktigste stundene i livet.

Det er Gildeskål kirke som 14. august blir arena for den humoristiske men likevel alvorsmettede forestillingen "Små øyeBlix". Her skapes en møteplass mellom Elias Blix sine kjente salmer og nyere tekster skrevet av Ragnar Hovland. I tekstene spinner han rundt hverdagsaktuelle tema, og knytter dem til kjente salmer.

Sør-Hålogaland bispedømme - Premiere på Små øyeblix

Det er denne helga det skjer!  Start i dag.

Folkefest for Elias Blix 12.- 14.8.

Høydepunktene står i kø når Folkefesten i Elias Blix-jubileet arrangeres på Sandhornøy og på Gildeskål kirkested 12.- 14. august. Programmet spenner fra Joddski og Staalfrokost på utescenen i Våg havn fredag til utegudstjeneste på kirkestedet søndag, så her er noe for enhver smak.

- Når lag og foreninger på Sandhornøy lager sommerfest og kirka stiller
med det beste de har, kan det ikke bli annet enn bra, sier prosjektleder for Elias Blix-jubileet Petter Kjærnes. Sammen med dyktige arrangører gleder han seg til å ta imot gjester fra fjern og nær, og til en lang rekke flotte opplevelser gjennom hele helga.

Elias Blix - Jubileum 2011 - Folkefest for Elias Blix 12.- 14.8.

Avisa Nordland i dag:

Blåser liv i
postskyssen
I 1995 arrangerte
Kystlaget Salta den
første postskyssen
mellom Bodø og Våg.
Nå blir det igjen roog
kappseilas.

BODØ: – Det er sju år siden siste
Postskyss med tradisjonsbåter
over Salta ble arrangert, og i forbindelse
med Elias Blix-jubileet
var det på tide å ta den opp igjen,
sier Leif Sjøbu i kystlaget.
Røtter. I gamle dager ble posten
rodd mellom by og land, og å
føre post var et stort ansvar.
– I forbindelse med Postens
350-årsjubileum fikk vi en forespørsel
om vi ville arrangere en
Bodø-regatta. På det meste var
det 28 påmeldte båter, sier Per
Christian Lund.
– Vi er kanskje litt sent ute i
år, men vi vet at det står en masse
tradisjonsbåter i naustene
rundt om i distriktet, så det er
bare å melde seg på.
Tur og fest. Turen over Salta er
ganske dryg. Fra Bodø er det 13
nautiske mil til Våg, og ytterligere
fire til kirkestedet.
– Det året jeg vant rokonkurransen
brukte jeg tre timer og
tre kvarter, forteller Svein Erik
Berg.
– Man må regne med en firefem
timers seilas, og alle typer
båter kan delta.
Det betyr alt fra 15-fots færinger
med en eller to roere, til
store fembøringer.
– Kystlaget stiller med fembøringen
«Nordlændingen», og
vi skulle gjerne hatt selskap av
to åttringer fra Kjerringøy, sier
Lund.
De er dessverre bortleid til et
bryllup, men arrangørene håper
på mange påmeldinger.
– På lørdags kveld er det folkefest
i Våg havn med konsert,
og alle deltakerne er lovet overnatting
under tak.
Regattaen avsluttes med kirkeskyss
fra Våg til Gildeskål kirke,
før båtene returnerer til
Bodø.
Det blir premiering og diplom
til deltakerne, og diplomet
har en artig historie.
– Den er en kopi av diplomet
til Bodøregattaen i 1895, og er laget
av Henr. Backer., forteller
Lund.
«Faxsen» går som følgebåt
sammen med trebåtene, og der
er det også plasser igjen.

Avisa Nordland i dag:

Artisten selv [Halvdan Sivertsen] har hatt en
travel sommer med konserter
sammen med Jan
Eggum og på sitt landsted
på Røssnes skal han ha
sommerkonsert kommende
fredag i anledning
Elias Blix-jubileet.

I helga var det stor Blix-markering på den gamle handelsstaden på Røssnes i Gildeskål.

Elias Blix-feiring på Røssnes

Over 200 på Blix-markering | an.no