5.11.05
Dagens Blix
Gud signe vaart dyre Fedraland / Og lat det som Hagen bløma!
Lat lysa din Fred fraa Fjell til Strand / Og Vetter fyr Vaarsol røma!
Lat Folket som Brøder saman bu, / Som Kristne det kann seg søma!
----------------------
Elias Blix, Nokre Salmar (4de aukade Utgaava; Kristiania: Samlaget, 1891), nr. 136
Fedrelandssalmen hadde fortent ein mykje grundigare analyse enn det eg rekk i dag. Om opphavet til salmen har eg ikkje noko nytt å bringe i forhold til kva Terje Aarset alt har funne fram tidlegare i år. Men det du kanskje aldri har tenkt over, er den opphavlege kyrkjeårsplasseringa av salmen. "Fedralandet" (Blix sin orignaltittel, i manuskriptet og i editio princeps, bladet "Nordmannen" for 13.11.1890) høyrer til på 23. sundag etter treeining, og evangelieteksten handlar framleis om å gje keisaren det som keisarens er, og Gud det som Guds er.
Første strofe ei ei bøn. Eg insisterer sjølvsagt på at "Hagen" fedrelandet skal likne på, er Edens hage.
Så kjem dei strofene vi aldri syng 17. mai. Strofe 2 og 4-5 er eit stykke religiøst-nasjonal historieforteljing.
"Vaart Heimland i Myrker lenge laag" - det er vel den førkristne tida songaren siktar til, før Gud "sende ditt Ord til Norigs Fjell, / Og Ljos yver Landet strøymde."
Men i strofe 4 høyrer vi at "atter seig Natt paa Landet ned / med Trældom og tunge Tider." Kva siktar songaren til her? Sannsynlegvis til dansketida og "400-årsnatta".
I strofe 5 kjem omslaget: "Og Morgonen rann, og Myrkret kvarv .... Du atter oss gav vaar Fridoms arv ... Du vernad vaart Folk og gav oss Fred, / Og Landet med Log me bygde." Dette må vere 1814 tolka som Guds inngrep i historia. Her går songaren inn i ein (venstre-)nasjonal historieskrivartradisjon med opphav hos Wergeland.
Men denne utgåva av Venstre-tradisjonens Noregshistorie er kraftig teologisk forankra: Det er i denne konteksten vi finn verset "Vil Gud ikkje vera Bygningsmann, Me faafengt paa Huset byggja" (ein bibelsk referanse, til Salme 127,1) og utsegna om det grenselause gudsordet i den lite sungne strofe 3:
Kjelde for bibelteksten: Bibelen.no
Heile salmen
Lat lysa din Fred fraa Fjell til Strand / Og Vetter fyr Vaarsol røma!
Lat Folket som Brøder saman bu, / Som Kristne det kann seg søma!
----------------------
Elias Blix, Nokre Salmar (4de aukade Utgaava; Kristiania: Samlaget, 1891), nr. 136
Fedrelandssalmen hadde fortent ein mykje grundigare analyse enn det eg rekk i dag. Om opphavet til salmen har eg ikkje noko nytt å bringe i forhold til kva Terje Aarset alt har funne fram tidlegare i år. Men det du kanskje aldri har tenkt over, er den opphavlege kyrkjeårsplasseringa av salmen. "Fedralandet" (Blix sin orignaltittel, i manuskriptet og i editio princeps, bladet "Nordmannen" for 13.11.1890) høyrer til på 23. sundag etter treeining, og evangelieteksten handlar framleis om å gje keisaren det som keisarens er, og Gud det som Guds er.
Første strofe ei ei bøn. Eg insisterer sjølvsagt på at "Hagen" fedrelandet skal likne på, er Edens hage.
Så kjem dei strofene vi aldri syng 17. mai. Strofe 2 og 4-5 er eit stykke religiøst-nasjonal historieforteljing.
"Vaart Heimland i Myrker lenge laag" - det er vel den førkristne tida songaren siktar til, før Gud "sende ditt Ord til Norigs Fjell, / Og Ljos yver Landet strøymde."
Men i strofe 4 høyrer vi at "atter seig Natt paa Landet ned / med Trældom og tunge Tider." Kva siktar songaren til her? Sannsynlegvis til dansketida og "400-årsnatta".
I strofe 5 kjem omslaget: "Og Morgonen rann, og Myrkret kvarv .... Du atter oss gav vaar Fridoms arv ... Du vernad vaart Folk og gav oss Fred, / Og Landet med Log me bygde." Dette må vere 1814 tolka som Guds inngrep i historia. Her går songaren inn i ein (venstre-)nasjonal historieskrivartradisjon med opphav hos Wergeland.
Men denne utgåva av Venstre-tradisjonens Noregshistorie er kraftig teologisk forankra: Det er i denne konteksten vi finn verset "Vil Gud ikkje vera Bygningsmann, Me faafengt paa Huset byggja" (ein bibelsk referanse, til Salme 127,1) og utsegna om det grenselause gudsordet i den lite sungne strofe 3:
Men Ljoset og Livet i ditt Ord, / Det ingen kann setja Stenge.Måndagens Blix
Um Fjellet er høgt og Dalen trong, / Ditt Ord heve daa sitt Gjenge.
Kjelde for bibelteksten: Bibelen.no
Heile salmen
Kommentarar:
